Kolejną publikacją pracowników naszego Instytutu jest pozycja dra Jarosława Janikowskiego „Żebractwo – studium prawnokarne”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Żebractwo to zjawisko społeczne, którego historyczny rodowód sięga rozwoju pierwszych cywilizacji. Wówczas to zaczęto rozróżniać i nazywać problemy społeczne, wśród których, obok ubóstwa, pojawiło się żebractwo. Wpisane w kontekst religijny, obyczajowy i ekonomiczny przeobrażało się ono wraz z upływem wieków, lecz do dzisiaj zachowało swój pierwotny obraz oparty na wyobrażeniu wyciągniętej dłoni. Istotne jest jednak tło tego gestu, które kształtuje kompleksowe wyobrażenie o nim. Mowa tutaj w szczególności o ewolucjach społecznych i gospodarczych, jakie nastąpiły na świecie, w tym w Polsce, a które to miały wpływ na postrzeganie tego zjawiska, a co za tym idzie jego akceptację bądź potrzebę wyrugowania z przestrzeni publicznej.

Żebractwo kojarzone jest z reguły z postacią patologii społecznej. Jest zjawiskiem powszechnie namacalnym w skali światowej, będąc przy tym wizerunkiem w pierwszym odczuciu tożsamym co do swej formy. Dopiero bliższe jego poznanie sugeruje występowanie form żebractwa, które odbiegają od pierwotnej postaci wyciągniętej dłoni w przestrzeni publicznej. Co istotne, ewolucji poddane zostały również przyczyny żebractwa, które choć nieodzownie wpisane w kontekst ekonomiczny, uległy przeobrażeniom, tak jak cały obszar życia społecznego. Zmiany te, dostrzegalne dopiero przy dokładnym zbadaniu zjawiska, nie zachwiały jednak pierwotnej idei żebractwa opartej na potrzebie uzyskania wsparcia od drugiej osoby.

Z racji tego, iż żebractwo uznano za zjawisko zagrażające porządkowi i spokojowi publicznemu, znalazło się ono w obszarze zainteresowania prawa karnego. Ochrona tej sfery, mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa i psychicznego komfortu człowieka, wyklucza ze społecznej tolerancji określone formy żebractwa, które uznaje za postaci społecznie szkodliwe. Te dotychczas nie zostały jednak kompleksowo zbadane i wyeksponowane w formie naukowego wywodu. Fakt ten legł u podstaw podjęcia próby zgromadzenia i usystematyzowania dotychczasowych doświadczeń, w szczególności prawnych, związanych z problemem żebractwa.

Zachęcamy do lektury i serdecznie gratulujemy Autorowi.