W dniu 7 kwietnia 2025 roku prof. dr hab. Sławomir Kamosiński, Kierownik Katedry Ekonomii, wraz z Kołem Naukowym Ekonomii UKW, którego opiekunem jest dr Paweł Antoszak, zorganizowali wykład pt. „Nobel 2024 z ekonomii. Czego dowiedzieliśmy się więcej o rozwoju gospodarczym?”.

Prelegentem wydarzenia był prof. Andrzej Pieczewski z Uniwersytetu Łódzkiego.

Wykład dotyczył Nagrody Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk pt: „Za badania nad tym, jak powstają instytucje i jak wpływają na dobrobyt”. Otrzymali ją:

• Daron Acemoglu (Massachusetts Institute of Technology),

• Simon Johnson (Massachusetts Institute of Technology),

• James A. Robinson (University of Chicago).

Wykład skupił się na fundamentalnym problemie różnic w poziomie dobrobytu między krajami oraz na czynnikach, które ten dobrobyt warunkują. W prezentacji przytoczono m.in. argument mówiący o tym, że istnieje aż 30-krotna różnica w poziomie dobrobytu pomiędzy 20% najbogatszych a 20% najbiedniejszych państw świata.

Z kolei inne dane pokazują, że 50% najbiedniejszej części populacji zarabia mniej niż 10% całkowitego światowego dochodu oraz posiada mniej niż 2% globalnych aktywów.

Zgodnie z badaniami noblistów, tak duże dysproporcje wynikają głównie z nierówności między państwami, a ich głębsze przyczyny leżą w jakości instytucji społecznych, w szczególności politycznych. Kluczowe znaczenie mają tutaj:

• prawo do równości

• ochrona prawa własności prywatnej (często naruszane np. przez wywłaszczenia).

Wyniki badań pokazują, że to właśnie silne i sprawiedliwe instytucje mają pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy.

Nobliści poruszają się w obszarze ekonomii instytucjonalnej i makroekonomii, jednak ich analizy wykraczają również poza ekonomię – sięgając do zagadnień z zakresu nauk politycznych, a w szczególności reform demokratycznych prowadzących do zwiększenia przejrzystości, równości i efektywności systemów instytucjonalnych w różnych krajach.